Exphil-ordliste

Medan me ventar på å få meir Exphilpensum og -bøker på nynorsk, kan me setja saman ei ordliste med omsetjingar til alle dei vanskelege bokmålsorda frå emnet.  Kom gjerne med framlegg til nye ord og betre omsetljingar i kommentarfeltet (å redusera talet på heit-ord hadde vore kjekt). Dette er dei problemorda eg fann i mine eigne papir, og det er ikkje sikkert at alle omsetjingane er særleg gode heller.

Exphil frå bokmål til nynorsk:

(frå Exphilvarianten på HF)

ALFA

allmenngyldighet – naturlov, allmenn, (allgjeldande, grunnleggjande, overordna), sanning, allgildskap

anskuelse – synsmåte, synspunkt, oppfatning, overtyding, tanke(bilete), tenkjemåte, tru, haldning, omdømming, forestilling, inntrykk (oppfatning) av

anskuelsesformer (– tid og rom) – synsmåtar, oppfatningar, forestillingar o.s.b.(jfr. over)

begivenhet – (stor)hending, særtilfelle, særsyn

begrep – omgrep

begrunne – grunngje, godtgjera, prova, underbyggja, forklara

betingelse – føresetnad, vilkår, atterhald, eigenskap, bakgrunn, grunnlag, kvalifikasjon

bevissthet – medvit, merksemd, innsyn, innsikt, omdømme, skjøn, forståing

enhetsvitenskap – einheitsvitskap, einskapsvitskap,

erkjennelse(-prosess, -former) – kunnskap, lærdom, innsyn, innsikt, sannkjenning, sanning

utsagn – fråsegn, påstand

viten – innsyn, innføring, innsikt, kjennskap, (sak)kunnskap, (bok)lærdom, røynsle, klokskap, visdom

BETA

avgjørbarhet – avgjerbarheit

beskrivelse – skildring, forklaring, definisjon, omtale, beskriving

betegnelse – nemning, namn, kjennemerke, symbol

betydning – tyding, meining

bruksmåtebeskrivende (om definisjonar) – bruksmåteskildrande

enighet – semje, einigheit, forlik, samtykke

flertydighet – fleirtydnad, fleirtydigskap

forbindelse – samband, sambinding, bindeledd
gyldighet – gyldigheit,

hensiktsmessig – (føremåls)teneleg, gagnleg, høveleg, nyttig

holdbarhet – haldbarheit, sanningsverdi, sanningsverd, sanningsinnhald, truverd, hald

holdbarhetsargument – haldbarheitsargument, sanningsverd(i)argument, truverdargument o.s.b. (jfr. over)

medlidenhetsargument – medkjensleargument, medynkargument

overensstemmelse – semje, samsvar, einigheit, forlik, samtykke

presishet – presisheit, eintydigheit

saklighet – saklegheit, saklegskap, saktruskap, rettvise

skikkelse – skapning, figur

skinnenighet / -uenighet – falsk semje / usemje

tolkning – tolking

vaghet – vagheit

virkningsangivelse – verknadsgjeving, -melding, – nemning

årsaksangivelse – årsaksgjeving, – melding, – nemning

Hugs å gjera greia for det i teksten din når du vel å nytta omsetjingar som ligg langt frå bokmålsordet. Det kan jo vera at rettleiaren din ikkje kjenner til dei nynorske alternativa! Dette kan ein til dømes gjera i ein fotnote: «i denne teksten har eg valt å omsetja «holdbarhetsargument» med ordet «truverdargument».»